In deze aflevering gaat Paul Laseur in gesprek met Peter van Leeuwen. Peter is directeur Bouw en Techniek bij BAM en werkt ruim 30 jaar voor deze organisatie. Peter neemt ons mee in de uitdagingen en thema's waar een groot bouwbedrijf als BAM op dit moment mee te maken heeft. Vanzelfsprekend gaat het over duurzaamheid en het tekort aan vakmensen. Maar ook over geconditioneerd bouwen op grote hoogte. Ook worden de verschillen besproken tussen woningbouw en utiliteit. De sector staat volgens Peter op een kantelpunt.
Digitalisering
Met ruim dertig jaar ervaring binnen de bouw en techniek heeft Peter van Leeuwen door de jaren veel zien veranderen. “De energietransitie is de afgelopen jaren een belangrijk thema geworden. Maar ook de digitalisering in de bouw en techniek is de afgelopen jaren sterk toegenomen. Toen ik begon met werken waren er wel een paar computers, en daar stond dan ook wel excel op maar dat was het eigenlijk wel. Mailen en dergelijke dat was er nog niet eigenlijk. We gebruikten voornamelijk de fax.”
Traditionele manier van werken
Ook de manier van werken in de bouw is de afgelopen jaren veranderd. “De bouw blijft vakmanschap. Metselen doe je in feite nog hetzelfde als 200 jaar geleden net als een Stucadoor, daar zijn geen machines voor. De bouw blijft menselijke arbeid en daardoor blijft de bouw ook wel een traditioneel karakter houden qua imago. Tegelijkertijd heb je nu fabrieken waar hele huizen worden geproduceerd en samengesteld. We gaan wel steeds meer naar prefabricatie en modulair. Kijk bijvoorbeeld naar De Zalmhaventoren. In eerste instantie zouden we volgens het ontwerp het beton ter plekke storten. Later hebben we ervoor gekozen om over te stappen naar prefab, met als belangrijkste reden dat we fabrieksmatig kunnen bouwen. Op die manier kan je het heel procesmatig benaderen. Elke week gingen we een verdieping omhoog.”
De bouwsector doorontwikkelen
“De ontwikkeling van de bouwsector gaat nog vaak via de projecten die we realiseren. Omdat het vaak heel moeilijk is om te investeren in grote ontwikkelingen. Je ziet het nu langzaam wel gebeuren, voornamelijk in de woningbouw. Daar hebben we nu ook een houtfabriek waarin we houten woningen produceren. In de utiliteitsbouw zie je dat het meer incidentele projecten zijn. Elk utiliteitsproject is uniek en voor elk project moet je het wiel opnieuw uitvinden. Vroeger hadden we wel modulaire systemen voor op kantoren, maar dat was moeilijk te verkopen.”
Technische omgeving aantrekkelijk voor professionals
Dat de bouw aankomende jaren nog veel zal doorontwikkelen kan Peter niet ontkennen. “Duurzaamheid is een steeds belangrijker thema. En dat samen met modulair bouwen kan een groot succes zijn. Ook voor het tekort op de arbeidsmarkt. Want ondanks dat in een fabrieksmatige omgeving er veel gebouwd kan worden omdat er veel geautomasiseerd gaat, de mens blijft nog. En juist omdat het technischer wordt kan het veel aantrekkelijker zijn om in de bouw te gaan werken.”
MFO II
“Neem bijvoorbeeld het project MFO II in Rotterdam. In opdracht van de Erasmus Universiteit Rotterdam bouwen we daar een multifunctioneel onderwijsgebouw met veel duurzaamheidsaspecten. Er wordt gestreefd om volledig energieneutraal te zijn. Er is een gecontroleerd ventilatiesysteem en het water wordt op het dak opgevangen om later weer te gebruiken. Dat zijn mooie, nieuwe technieken. Je ziet ook dat het steeds belangrijker wordt hoe we met het materiaal omgaan. Veel wordt hergebruikt bijvoorbeeld. Twintig jaar geleden waren we daar niet zo bewust mee bezig. Nu is het bijna de norm.
Meer over MFO II?
Lees het projectartikel.Hoe staat de bouwsector er over 5 jaar voor?
“Ik denk wel dat de sector op een kantelpunt staat, mede omdat de maatschappelijke druk op een onderwerp zoals duurzaamheid wel groter is dan een paar jaar geleden. Je moet proactief worden, jezelf dwingen om in gesprek te gaan met je klanten en toeleveranciers en ook met jezelf, wat kunnen we doen? Daarnaast ook redeneren vanuit het ideaalbeeld. Wat willen we doen, en hoe willen we eigenlijk zelf dat onze toekomst eruit ziet? De overheid heeft veel geld uitgetrokken door duurzaamheid, en ik hoop dat het ook voor een deel in de bouw geïnvesteerd gaat worden.