Ruzie in de polder, schrijft NRC Handelblad, over de hervorming van de arbeidsmarkt en de toekomst van flexwerk. Vakbonden en werkgevers lijken er samen niet uit te komen. En op deze manier gaat dat nooit lukken, als je het mij vraagt. Het is een kansloze missie: Zolang de flexwerkers zelf niet eens aan de onderhandelingstafel plaatsnemen is er niemand die werkelijk voor hun belangen opkomt. In plaats daarvan zijn het weer gewoon de vakbonden en werkgevers die tegenover elkaar zitten, innig verstrengeld in hun rituele dans uit de vorige eeuw. Toen sociale partners het nog voor het zeggen hadden. En als je doet wat je altijd deed, dan krijg je wat je altijd kreeg.
Laat dat nu ook precies de bedoeling zijn. De vakbeweging is helemaal niet gebaat bij welke hervorming dan ook van de arbeidsmarkt. Integendeel! Het ledental loopt hard terug, de vakbond vergrijst. Nieuwe leden melden zich niet of nauwelijks. Waarmee de representativiteit van de vakbonden zienderogen verdampt. Een proces dat door de flexibilisering van de arbeidsmarkt alleen maar verder in de hand wordt gewerkt. Daarom gaan de hakken in het zand. Waar het gaat om arbeidsmarkthervormingen zijn de bonden als de kalkoen die mag meepraten over het kerstmenu.
Zoals bij de beloning van uitzendkrachten, een belangrijk twistpunt tussen werkgevers- en werknemersorganisaties. Vakbonden en werkgeversclubs brachten een jaar geleden samen advies uit aan het kabinet. Over de uitzendkrachten was daarin opgenomen dat het totaal aan arbeidsvoorwaarden voor hun ten minste gelijkwaardig moet zijn aan dat van hun collega’s met een vast dienstverband. Klinkt als een sympathiek voorstel, gericht op emancipatie van uitzendwerkers. Maar het werkelijke idee erachter is dat uitzendkrachten voor een opdrachtgever nooit goedkoper mogen zijn dan vast personeel. Zodat een werkgever die kan kiezen tussen vast of flex sneller voor de eerste zal kiezen. Ofwel vast is de norm, flex is onwenselijk en dient waar mogelijk te worden ontmoedigd.
Terwijl goed personeel momenteel niet eens te krijgen is. De werkloosheid is historisch laag, de krapte op de arbeidsmarkt is dramatisch. Een hoger salaris bieden is allang niet meer voldoende om mensen aan te trekken. Millennials willen betekenisvol werk, dat ze in autonomie kunnen uitvoeren. In een bedrijfscultuur die bij ze past. Meer dan ooit is een flexibele schil onmisbaar voor ondernemingen, om mee te kunnen ademen met de conjunctuur. Een soepele arbeidsmarkt schreeuwt juist om méér flexibiliteit, niet minder. Arbeidskrachten hebben liever maatwerk dan een collectieve arbeidsovereenkomst. Dan maar geen jaarlijkse inflatiecorrectie van 2%.
De toekomst van flexwerk en de hervorming van de arbeidsmarkt zou zich niet langer op de massa moeten richten, maar juist op het individu. Een moderne arbeidsmarkt is gebaat bij veel meer diversiteit in werkvormen en beloningsstructuren. Flex is de toekomst.
Over Paul Laseur
Presentator van het programma is Paul Laseur. Hij was jarenlang beurscommentator in de vroege ochtend en presenteerde uiteenlopende praatprogramma’s over het bedrijfsleven, ondernemerschap en de bouw. Eerder werkte hij voor NOS, RTL en BBC en verscheen regelmatig op televisie. ‘De bouw is een cruciale sector voor de Nederlandse economie en samenleving. Wonen, werken, mobiliteit, recreatie: de bouw maakt het allemaal mogelijk. Geweldig om nu elke vrijdagmiddag een uur lang in gesprek te gaan met echte makers.’ Aldus Paul Laseur.
Waar het gaat om arbeidsmarkthervormingen zijn de bonden als de kalkoen die mag meepraten over het kerstmenu.